Cuối cùng mùa Vu Lan tại Âu Châu cũng kết thúc vào ngày 22.9.2019 tại tu viện Viên Đức, Đức quốc (Trụ trì nay là Thượng Tọa Thích Hạnh Vân). Sự trễ nải cũng có lý do chính đáng: Thứ nhất Phật tử miền Nam nước Đức vào tháng 8 còn nghỉ hè. Thứ hai, đúng rằm tháng bảy, lễ chính thức đã tổ chức tại tổ đình Viên Giác, nơi Hòa Thượng Thích Như Điển là Phương Trượng, ngoài ra, những ngày tháng khác, Hòa Thượng còn phải tham dự Vu Lan cho nhiều chùa tại Đức, đôi khi còn đi xa tận Nhật Bản, Mỹ quốc khi có nhân duyên. Nói về Vu Lan là nhắc về lòng hiếu đạo của Ngài Mục Kiền Liên. Là Phật tử thì ai ai cũng biết rồi. Vu Lan còn là dịp đề cao, nhắc nhớ chúng ta công lao sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, đặc biệt là tình mẫu tử. Biết bao văn thơ ca ngợi lòng mẹ bao la như biển Thái Bình, mênh mông như trời bao la, thắm thiết như giòng suối ngọt hiền hòa…Ôi, không bút mực nào tả xiết. Điều đó quả không sai, nhưng như thế có bất công lắm không, có tội nghiệp lắm không đối với những trẻ ngày nay tại Việt Nam khi nền đạo đức suy đồi đã bị mẹ cha vô trách nhiệm nhẫn tâm bỏ rơi con mình một cách tàn nhẫn không thương tiếc. Ai sẽ đại diện có tiếng nói thay cho những trẻ đó để kêu gọi hay đánh thức lòng từ tâm của những bà mẹ?
Những trẻ mồ côi ngày nay không vì chiến tranh, nhan nhãn khắp chùa viện từ Nam chí Bắc. Nội ca sĩ Phi Nhung đã cưu mang 23 bé chưa kể nhiều cơ sở từ thiện khác. Ngoài ra cũng đã có những nghĩa trang do hội đoàn, người từ tâm chôn cất những bé chết tức tưởi bị mẹ vứt bỏ nơi ống cống, thùng rác, hay gốc cây nào đó cho kiến bu ruồi đậu…v.v…khi mới lọt lòng, hậu quả của nền văn minh thiếu nhân bản, sống ích kỷ, nền giáo dục suy đồi. Lòng từ bi của các chùa viện đôi khi bị lợi dụng để tệ nạn trên càng lúc càng thăng hoa.
Vu Lan ca ngợi tình mẹ, không biết có làm những bà mẹ ác tâm hỗ thẹn hoặc đánh động chút từ tâm trong lòng bà để thức tĩnh về hành động của mình?!
Trở lại tu viện Viên Đức. Để tránh nhàm chán, Vu Lan năm nay cũng theo đà đổi thay cho phù hợp với cuộc sống, sở thích, ước mong của Phật tử. Thay vào giờ thuyết giảng nói về tình mẹ, nhiều năm ai cũng nghe hoài « biết rồi, khổ lắm, nói mãi », chùa Bảo Quang tại Hamburg có chương trình «Talk show» phỏng vấn tâm tình của những bà mẹ, người con, đặc biệt là phỏng vấn Chư Tôn Đức Tăng Ni nói lên cảm nghĩ của mình về mẹ. Tại Phần Lan, chùa Liên Tâm của Thầy Hạnh Bảo thì mời ba người với vai trò của một người bà, người mẹ, và một người con mất mẹ. Riêng tu viện Viên Đức thì dùng âm nhạc, tổ chức hẵn một show từ 14 giờ đến 17 giờ, dựng sân khấu và hội trường bằng những lều vải trắng ngay trên sân chùa trông vô cùng mát mắt và ấm cúng. Những tiếng hát qui tụ nhiều ca sĩ Âu Châu như Lê Quang, một giọng ca trẻ ăn khách đến từ London, Thanh Thúy từ Thụy Sĩ, Nguyễn Hiền và Hồng Mai (ái nữ của nghệ sĩ Hồng Nga) đến từ Áo quốc và nhiều ca sĩ tại vùng miền Đức quốc trong đó đặc biệt có tiếng đàn bầu của cô Thanh Lê khảy lên nhạc phẩm «Lòng mẹ» thánh thót êm đềm làm xuyến xao lòng người. Sự đổi mới dùng âm nhạc để truyền tải, nhắc nhớ công lao cha mẹ đã thu hút số đông tham dự nên năm nay sân chùa nhộn nhịp tưng bừng dễ chừng có đến 400 người.
Nhưng đó chỉ là phần phụ diễn. Lễ chính thức bắt đầu từ tối thứ 7 ngày 21.9.2019 lúc 17 giờ Phật tử đã vân tập về chùa, sau khi dùng cơm tối, vào 19:30 có giờ thuyết pháp của Đại Đức Thích Hạnh Định và 20:30 có lễ đốt nến cầu nguyện trước Tôn Tượng Quan Thế Âm Bồ Tát.
Theo như ý của Hòa Thượng Phương Trượng Thích Như Điển, năm tới sẽ có mục phóng sanh, hoặc có chương trình rửa chân, tay cho cha mẹ theo cách của Nhật Bản mà Hòa thượng có cơ duyên tham dự, đồng thời có lễ Chẩn Tế Cô Hồn nữa. Chỉ mới dự định như thế, còn thực hiện thế nào, xin mời bà con theo dõi.
Buổi lễ Vu Lan tại Viên Đức cũng như tại Viên Giác do Hòa Thượng Phương Trượng hướng dẫn, ngoài những nghi lễ thông thường như các em Gia Đình Phật Tử múa dâng hoa cúng Phật, tụng kinh Vu Lan, ban đạo từ của Hòa thượng, lễ cài hoa lên áo, cúng tổ và cúng chư Hương Linh, mục không thể thiếu là khất thực.
Khất thực để làm sống dậy nếp sống thời Đức Phật hiện tiền, còn có ý nghĩa tạo cơ hội khơi gợi lòng từ bi của Phật tử gieo duyên với Tam Bảo.
Thông thường những vị Tăng Sĩ đi khất thực hay được cúng dường thực phẩm, nhưng ở đây nhiều Phật tử cúng dường thêm tịnh tài để Quí Thầy, Cô làm lệ phí di chuyển đó đây. Việc này ở hải ngoại không phải là việc lạ.
Nhân đây, là người định cư tại Thụy Sĩ, tôi xin giới thiệu sơ qua sinh hoạt của các chùa tại Thụy Sĩ trong dịp Vu Lan.
Thụy Sĩ có ba ngôi chùa Việt Nam, tất cả đều «cải gia vi tự» nên sinh hoạt có phần gò bó hạn chế.
Tại vùng nói tiếng Pháp «riêng một góc trời» ngự trị chùa Linh Phong dành cho Ni, do Ni Sư Viên Hoa làm trụ trì. Vì là chùa Ni nên sinh hoạt cũng nhẹ nhàng êm ả. Những dịp lễ, chùa mời các Tăng từ phương xa đến tham dự, chứng minh và thuyết giảng rồi quây quần trong bữa cơm chay thanh tịnh nhưng đầy đạo vị thân tình.
Riêng hai chùa thuộc vùng nói tiếng Đức: Trí Thủ do Hòa Thượng Thích Quảng Hiền là trụ trì và Viên Minh do Thượng Tọa Thích Như Tú trụ trì. Hai chùa lại không xa nhau mấy, chỉ cách nhau chừng non tiếng xe hơi. Vu Lan năm nay lại tổ chức chung cùng ngày 17.8.2019 nên Phật tử tham dự «thân này biết dạt về đâu», không xẻ làm hai được, thôi thì, ai có nhân duyên với chùa nào thì theo chùa đó.
Ngoài những nghi lễ Vu Lan thông thường tổ chức tại chùa, hai chùa đều chọn một ngày khác, thuê hội trường bên ngoài tổ chức Trung Thu dành cho thiếu nhi. Đặc biệt chùa Viên Minh năm nay còn mời ca sĩ khắp Âu Châu tổ chức qui mô với chủ đề về mẹ, nhân dịp Vu Lan, vào cửa tự do. Số người tham dự rất đông kể có tới cả ngàn. Tuy nhiên, theo lời Thượng Tọa Thích Như Tú cho biết, nhân chùa có sân rộng (một điều may mắn, hiếm có tại Thụy Sĩ), Thầy muốn những năm tới dựng lều tổ chức Trung Thu trên sân chùa, tuy không rộng mênh mông như hội trường thuê, song gọn gàng ấm cúng, các bé có dịp về chùa đảnh lễ Phật, thấy và biết Phật. Đó là cách gieo chủng tử cho các bé biết Phật giáo sau này. Thật là một ý tưởng hay, các bé về chùa sẽ có anh em Gia Đình Phật Tử Thiện Trí hướng dẫn sinh hoạt càng hiểu đạo hơn, còn gì bằng!
Đó là vài nét đặc thù về ba chùa tại Thụy Sĩ.
Tôi xin kết thúc bài viết tại đây, không quên thông báo đến Quí Phật tử niềm vui của tu viện Viên Đức cho đến hôm nay, mọi tiền vay nợ để tạo mãi và tu bổ chùa có đến trên 1 triệu Euro, tu viện đã thanh toán xong xuôi «giũ sạch nợ trần», không còn thiếu của ai nữa cả. Đó là điều đáng mừng cho cộng đồng Phật tử Âu Châu nói chung, tu viện Viên Đức nói riêng và đặc biệt đến Thượng Tọa Thích Hạnh Vân mới nhậm chức trụ trì một năm gần đây đầy phước báu mới có phước duyên hi hữu đó mà Hòa Thượng Phương Trượng vui miệng cho là «chuột sa hủ nếp», hay «dọn ổ sẵn cho gà tới đẻ» khi giữa lúc bao Tăng, Ni để có được một ngôi chùa, đã phải vất vả dường nào từ quyên tiền, kiếm đất, xây dựng, tu bổ…đổ bao công sức từ nhiều năm mới có được.
Thân chúc các bạn mùa Vu Lan 2019 những ngày tươi đẹp. Xin tri ân Quí Tăng, Ni cùng ban tổ chức bỏ thời gian công sức để có một buổi lễ thật an lành.
Nam Mô A Di Đà Phật.
Trần Thị Nhật Hưng