Câu Tài Thiên Nữ tên Phạn là Manoharā, dịch âm là Ma-nhược-cáp-nhật-a, dịch nghĩa là Duyệt Ý. Tên Phạn khác của Câu Tài Thiên Nữ là Manoharā-vasudhara-devī nghĩa là Duyệt Ý Trì Thế Thiên Nữ. Nét đặc sắc của Tôn này là Vui vẻ, Từ Bi
Theo Hồng Giáo của Tây Tạng thì Câu Tài Thiên Nữ tức là Câu Nhiếp Tài Tục Mẫu, là một Tôn Thiên Nữ, Độ Mẫu bí mật phi thường trong Mật Giáo
Khi Đức Phật A Di Đà dựng lập Thế Giới Cực Lạc (Sukha-vatī) ở phương Tây, Ngài đi khắp trăm ngàn vạn ức Tịnh Thổ của nước Phật, thời từ trong Tâm bất động của Đức Phật A Di Đà xoay chuyển, hóa hiện ra Câu Tài Thiên Nữ, cầm móc câu Kim Cương (Vajrāṅkuśa) câu nhiếp hết thảy tinh hoa trong Tịnh Thổ của các nước Phật rồi dưới sự chỉ bày của Đức Phật A Di Đà mà sáng tạo Thế Giới Cực Lạc ở phương Tây. Câu Tài Thiên Nữ cầm hết thảy vàng ròng đem đến Tây Phương Tịnh Thổ tạo thành đất bày vàng ròng. Đem Hoa Nghiêm Tịnh Thổ dẫn tiến thành hàng cây 7 báu, từ Cam Lộ dẫn tiến thành nước 8 Công Đức, cầm lưới võng Minh Châu dẫn tiến thành cung điện báu trang nghiêm… Bởi thế, Tây Phương Cực Lạc Thế Giới biến thành Tịnh Thổ cực hoàn mỹ trong hết thảy Tịnh Thổ của nước Phật
Do Câu Tài Thiên Nữ được hóa hiện từ Tâm Luân của Đức Phật A Di Đà cho nên có thể tương ứng với Bạch Tài Thần cho đến hết thảy Tài Thần đã quy phục Quán Thế Âm Bồ Tát (Avalokiteśvara-bodhisatva). Thậm chí cũng có thể tương ứng với mỗi một Bản Tôn, Minh Vương, Phật trong Quán Âm Bộ (Avalokiteśvara-kula).
Sơn Thần là Tài Thần trong Đại Địa, Long Vương là Tài Thần trong biển cả. Trên Trời thì 4 vị Thiên Vương đều là Tài Thần rất giàu có. Tại Tịnh Thổ thì Tài Thần của cảnh giới tối cao lại là Câu Tài Thiên Nữ
- Hình tướng của Câu Tài Thiên Nữ:
Câu Tài Thiên Nữ có thân màu hồng, hiện thân thiếu nữ 16 tuổi, mặc Thiên Y dệt bằng tơ tằm, đeo chuỗi Anh Lạc với châu báu trang sức, dung mạo xinh đẹp, tay phải cầm móc câu Kim Cương, tay trái ôm một con chuột phun ra vật báu, hơi duỗi bắp chân phải, co bắp chân trái, ngồi trên tòa hoa sen - Chữ Chủng Tử của Tôn này là: chữ HRĪḤ màu hồng
– Câu Tài Thiên Nữ Thủ Ấn là: Kim Cương Câu Ấn
Tay trái nắm quyền, ngón cái ở bên ngoài, dựng thẳng ngón trỏ
Tay phải nắm ngón trỏ của tay trái, để ngón cái ở bên ngoài, cong ngón trỏ thành dạng móc câu
– Câu Tài Thiên Nữ Tâm Chú là:
“Ông, ma nhược cáp nhật a, cáp nhật a_ Ông, dẫn khố tát, dẫn khố tát, ta ta ta, hồng hồng hồng, phi, thoa cáp”
*)OṂ_MANOHARĀ HARA _ OṂ_ AṄKUŚA AṄKUŚA_ HRĪḤ HRĪḤ HRĪḤ _ HŪṂ HŪṂ HŪṂ PHAṬ SVĀHĀ
– Kệ khen ngợi Câu Tài Thiên Nữ là:
“Vô lượng Thiện Hạnh thuở xưa kia
Chứng được: tiền, tuổi thọ, uy đức
Mẫu hướng Hành Giả cho tài bảo
Con kính lễ Tăng Tài Phật Mẫu”
Câu Tài Thiên Nữ có thể giúp cho ngưng dứt tai họa, ban Phước, tăng thêm tài phú, gia trì thăng Quan, có thể tiếp dẫn chúng sinh u mê đến Tây Phương Tịnh Thổ. Lại có thể tăng thêm lực lượng Kính ái, có thể dùng tiêu trừ bệnh tật, tiêu trừ nghiệp chướng