Bốn mươi lăm năm, một chặng đường của những người con Việt rời xa quê cha đất tổ và đến tỵ nạn tại Úc sau biến cố tang thương năm 1975. Ở đây, đối với cộng đồng Phật Giáo Việt Nam chỉ được tính từ năm 1980, khi nhị vị HT Thích Phước Huệ và HT Thích Huyền Tôn, là hai tu sĩ Phật Giáo đầu tiên có mặt tại tiểu bang Victoria và bắt đầu hành trình xây dựng nền móng cho tổ chức PGVN tại quê hương mới này.
Từng bước hòa nhập, ổn định và phát triển tại Úc, sự ra đời của những ngôi chùa Việt với mái ngói uốn cong, mang dáng dấp Á Châu cổ kính trên xứ sở này là một hình ảnh đẹp, một sự đóng góp thiết thực, bất khả phân ly của cộng đồng người Việt vào di sản đa văn hóa, đa sắc tộc của Úc Đại Lợi.
Tính đến nay, hơn 30 ngôi chùa Việt Nam hiện diện tại Victoria, như là một minh chứng hùng hồn cho sự lớn mạnh của cộng đồng người Việt của chúng ta quê hương thứ hai này. Xin lược ghi đôi hàng về từng ngôi chùa (xếp theo thứ tự thời gian tạo lập) như sau:
1/ Chùa Quang Minh: Được xem là ngôi chùa Phật giáo Việt Nam đầu tiên tại tiểu bang Victoria và cũng như tại Úc Đại Lợi. Chùa do HT Phước Huệ và HT Huyền Tôn đồng sáng lập vào năm 1981 với tên gọi là Đại Bi Quan Âm, tọa lạc tại số 8 Prince Street, Footscray. Trụ trì là HT Huyền Tôn. Từ năm 1985 đến 1990 Chùa được di chuyển đi nhiều nơi và cuối cùng mua được khu đất tại số 18 Burke Street, Braybrook để làm chùa. Chùa đã đổi sang tên mới là Nhật Quang Biến Chiếu Quang Minh, gọi tắt là Chùa Quang Minh và đãtrải qua nhiều đời Trụ trì như HT Phước Nhơn, TT Tâm Phương, TT Như Định, HT Minh Trí, rồi từ 1997 đến nay Trụ trì là TT Thích Phước Tấn. Năm 1998, Chùa xây dựng Hội Trường Đa Dụng 630m2 và mua thêm 3 lô đất bên cạnh. Năm 2000, thiết kế lại toàn bộ đồ án tổng thể cho đến năm 2003 thì được cấp giấy phép, ngôi Đại Hùng Bảo Điện được khởi công xây dựng và hoàn thành trong vòng 8 năm. Đại lễ khánh thành được tổchức vào ngày 16/10/2011. Chùa Quang Minh đã có những sinh hoạt mạnh mẽ trong lãnh vực giáo dục thanh thiếu niên như Gia Đình Phật Tử, Trường Việt Ngữ và các lớp võ thuật Vovinam. Lĩnh vực xã hội từ thiện và lễ hội văn hóa truyền thống hằng năm của chùa cũng rất lớn rộng. Đối với chính quyền các cấp Chùa Quang Minh là một biểu tượng cho sự thành công của chính sách đa văn hóa của nước Úc Đại Lợi. Đặc biệt trong quá khứ: Đức Dalai Lama thứ 14 đã ghé thăm và thuyết pháp 3 lần tại đây vào năm 1996, 2011 và 2013. Hai vị phó Tăng thống của Bhutan đã ghé thăm chùa năm 2017 và 2019. Năm 2018 Chùa Quang Minh đại diện Buddhist Council of Victoria tổ chức buổi tiếp phái đoàn đại diện Giáo Hoàng. Địa chỉ liên lạc chùa Quang Minh: 18 Burke Street, Braybrook Victoria 3019 Australia Điện thoại: (03) 9312 5729. Website: quangminh.org.au
2/ Chùa Hoa Nghiêm: Chùa do HT Thích Phước Huệ và một số nhân sĩ trí thức trong vùng tạo lập năm 1987 từ một ngôi nhà nhỏ ở trung tâm Springvale, Victoria. Từ năm 1995, HTThích Thiện Tâm, cùng Ban Trị Sự mua khu đất khoảng một (1) hecta để xây dựng ngôi chùa theo văn hóa Phật Giáo Việt Nam. Từ đó, trong suốt 25 năm qua, Ban Trị Sự cùng quý đồng hương Phật tử không ngừng tôn tạo để chùa Hoa Nghiêmhiển hiện như hôm nay. Kiến Trúc Sư Lê Đình Châu thiết kế và thực hiện công trình lần lượt qua nhiều giai đoạn như sau: 1998: Lễ Đặt Viên Đá; 2000: Hoàn tất Khu Tăng Xá và Trai Đường;2004: Hoàn tất Đại Hùng Bảo Điện; 2015: Hoàn tất Trung Tâm Văn Hoá Phật Giáo “Tháp Hoa Nghiêm”; 2020: Hoàn tất công trình xây cất Trường Trung Tiểu Học Phật Giáo Hoa Nghiêm. Từ đó, chùa có đủ cơ sở tiện nghi, trước để đáp ứng nhu cầu đời sống tâm linh cho đồng hương Phật tử, sau là phát triển sinh hoạt cộng đồng. Chùa đã lần lượt mở rộng các sinh hoạt như sau: 1996: Viện Phật Học A Dục; 1998: Thư Viện Phật Giáo; 2005: Trường Việt Ngữ Hoa Nghiêm; 2006: Ban Tương Tế Hoa Nghiêm; 2016 : Trường Trung Tiểu Học Phật Giáo “Hoa Nghiem Buddhist College”; 2016 – Nhà Hàng Chay “Hoa Nghiem Vegiehut”. Ngày nay, chùa Hoa Nghiêm có vai trò quan trọng trong vùng Đông Nam Melbourne, là điểm đến đến của nhiều Phật tử gần xa, đặc biệt vào các dịp lễ, Tết. Địa chỉ liên lạc Chùa Hoa Nghiêm: 442-448 Springvale Rd, Springvale South VIC 3172. Tel: (03) 9548 2215. Website: hoanghiem.org.au/
3/ Tu Viện Quảng Đức: Ngôi tu viện Phật giáo nổi tiếng vùng Tây Bắc của tiểu bang Victoria được TT Thích Tâm Phương khai sơn & Trụ trì từ năm 1990 (từ tháng 7-2014 Đệ nhị Trụ trì là TT Thích Nguyên Tạng). Ban đầu tu viện tọa lạc ở vùng Broadmeadows. Đến năm 1996, tu viện mua lại ngôi trường tiểu học Fawkner cũ có diện tích 8.000m2 và xây dựng ngôi phạm vũ uy nghiêm, mỹ lệ mang tên Bồ tát Thích Quảng Đức từ năm 1997 đến năm 2003. Công trình do kiến trúc sư Nguyễn Kiển Thành thiết kế theo kiểu chữ “Công” mang dáng dấp kiến trúc cổ kính Á Đông. Lễ suy tôn Đại Lão HT Thích Huyền Quang lên ngôi vị đệ tứ Tăng Thống và lễ khánh thành Tu Viện Quảng Đức được tổ chức vào ba ngày 10, 11 và 12/10/2003. Điện Phật được bài trí tôn nghiêm, thờ tượng đồng đức Phật Thích Ca, cao 2,50m, nặng khoảng 1,5 tấn. Hương án phía trước và hai bên, tu viện tôn thờ nhiều tượng Phật, Bồ tát, Hộ Pháp Già Lam. Ngoài vườn chùa có nhiều tượng đài lộ thiên: Đức Phật Thích Ca thuyết pháp, Bồ tát Di Lặc, Bồ tát Quán Thế Âm, Thập bát A La Hán…Năm 2008, tu viện xây Tăng xá và Bảo tháp Tứ Ân. Bảo tháp 4 tầng, cao 14m, rộng 5m, trên nóc tôn trí tượng đức Phật A Di Đà cao 1,2m. Bảo tháp tôn thờ Xá Lợi Phật, tượng chư Phật, Bồ tát và linh cốt của Phật tử quá vãng. Từ năm 2012 đến 2013, tu viện xây dựng thêm Phương trượng đường, Pháp xá và sân thượng lộ thiên Phật A Di Đà. Từ năm 2016 đến 2017, tu viện xây dựng trai đường, nhà bếp, khu vệ sinh công cộng và đổ xi măng làm mới lại Parking cùng Driveway. Từ năm 2018 đến 2020, tu viện xây dựng công trình cuối cùng là Cư Xá như Ý và Đoàn Quán Gia Đình Phật Tử (gồm 2 tầng và 13 phòng). Nhằm chuẩn bị để chào mừng Đại Lễ Hiệp Kỵ Lịch Đại Tổ Sư – Về Nguồn kỳ 12 và Lễ Mừng Chu Niên 30 năm Tu Viện Quảng Đức (1900-2020) từ ngày 15 đến 18 tháng 10 năm 2020, nhưng vì đại dịch Corona virus xảy ra, mọi sinh hoạt phải tạm ngưng, do vậy đại lễ sẽ được tổ chức vào tháng 10 năm 2021. Về mặt hoằng pháp, năm 1999, TT Nguyên Tạng đã thiết lập Trang nhà: www.quangduc.com được xem là một trong những trang nhà điện tử Phật giáo Việt Nam song ngữ Anh-Việt đầu tiên và lớn nhất ở Hải ngoại. Trang nhà đã có trên 10 triệu lượt người vào đọc, với hơn 500.000 văn bản tài liệu kinh sách qua 65 đề mục khác nhau như: Bồ tát Quảng Đức, danh nhân Phật giáo, chùa Việt quốc nội, truyện, triết học… Tu viện có lịch sinh hoạt, tu học vào 10g30 sáng chủ nhật hằng tuần, sinh hoạt Gia đình Phật tử, lễ Cầu an, Cầu siêu và thuyết giảng. Mỗi nửa tháng có lễ sám hối, tụng giới Bồ tát tại gia và thọ Bát Quan Trai giới. Vào các ngày lễ hội lớn như: Tết Nguyên Đán, Đại lễ Phật Đản, lễ Vu Lan, Tết Trung Thu… tu viện đón tiếp hằng ngàn lượt Phật tử và khách hành hương đến chùa lễ bái, tu học. Địa chỉ liên lạc: 105 Lynch Road, Fawkner, VIC 3060, Australia; Tel: 61 3 9357 3544. Website: quangduc.com
4/ Chùa Bảo Vương: Hòa Thượng Tăng Giáo Trưởng đạo hiệu Thích Huyền Tôn, sinh năm Mậu Thìn 1928 tại làng Châu Nhai, Sơn Tịnh, bên dòng sông Trà Khúc, tỉnh Quảng Ngãi, xuất gia từ lúc 6 tuổi với Hòa Thượng Tăng Can đạo hiệu Chơn Trung tại Tổ Đình Thiên Ấn trên núi Thình Thình, tỉnh Quảng Ngãi, Ngài từng theo học Phật học Đường Tây Thiên, rồi ra làm Giáo Sư Phật học tại các Phật Học Đường Bảo Lâm (Mỹ Khê, Quảng Ngãi), Phật Học Đường Kim Liên (Tịnh Giang, Quảng Ngãi), rồi làm chánh đại diện PG tỉnh Gia Định. Năm 1979, HT bị ép làm việc cho Cục R, nên Ngài phải rời bỏ quê hương và đến tỵ nạn tại đảo Pula Bidong Malaysia, năm 1980 HT đến định cư tại Melbourne và cùng với HT Phước Huệ, HT Như Huệ, HT Bảo Lạc… có mặt tại Úc đầu thập niên 80, Ngài cùng với Chư Tôn Đức soạn thảo Hiến Chương và thành lập GHPGVNTN Tại Úc Châu và làm việc cho đến ngày nay. Với tâm nguyện“ Hoằng pháp là sự nghiệp, lợi sanh là lẽ sống” và từ tinh thần này, ngay từ ngày đầu tiên định cư, Hòa Thượng đã thành lập Chùa Đại Bi Quan Âm ở vùng Footscray, đây là ngôi chùa đầu tiên và là tiền thân của Chùa Quang Minh hiện nay. Năm 1992, HT cho lập ngôi chùa thứ 2 lấy tên Lăng Nghiêm Bảo Vương Tự tại vùng Essendon, sau đó, năm 2006, dời về vùng Delahay rồi năm 2011, tiếp tục dời về địa điểm hiện này là vùng Ardeer, tại nơi này, đất lành chim đậu, HT đã xin giấy phép và khởi công xây dựng Phật Điện Bảo Vương này, sau 2 năm xây dựng gian khổ và gặp không ít khó khăn, nhờ sự gia hộ của Chư Phật mười phương, chánh điện Chùa Bảo Vương đã hoàn tất và lễ An Vị Phật lạc thành đã tổ chức vào ngày Chủ nhật, ngày 10 tháng 9 năm 2017, nhằm ngày 20 tháng 7 âm lịch Đinh Dậu, Phật lịch 2561, Việt lịch: 4896. Từ mùa Vu Lan 2019, HT đã công cử người cháu ruột của Ngài là Ni Sư Thích Nữ Thể Viên đảm nhận vai trò Trụ trì để tiếp tục lo Phật sự . Địa chỉ liên lạc: 2A Mc Laughlin St ARDEER VIC 3032;Tel: 03-92661282.
5/ Chùa Phật Quang:Tọa lạc tại số 176 Rupert St, West Footscray, Vic 3011, được Ni Sư Thích Nữ Chân Kim thành lập vào năm 1991. Có thể nói đây là ngôi Chùa gỗ duy nhất tại Melbourne. Chùa Phật Quang khởi công xây dựng Chánh điện vào đầu năm 2005 theo phong cách kiến trúc Á Đông. Phía trước có cổng Tam quan “Không, Vô Tướng và Vô Nguyện” theo truyền thống. Điện Phật, Tổ Đường…tất cả đều được thiết trí một cách trang nghiêm. Trong khuôn viên chùa có tôn trí tượng đức Bổn sư Thích Ca Nhập Niết Bàn và tượng Bồ tát Quán Thế Âm lộ thiên. Với sự tận tụy cống hiến của Ni Sư Thích Nữ Chân Kim, Chùa Phật Quang có lịch tu học, sinh hoạt hàng tuần, đặc biệt mỗi ngày Rằm hàng tháng Chùa có khoản đãi cơm chay miễn phí cho đồng hương Phật tử. Chùa Phật Quang với cảnh trí tươi đẹp và không gian thoáng đãng, đặc biệt ngay trước chùa là một bãi đậu xe rộng lớn của ga xe lửa West Footscray, nên rất thuận lợi cho đông đảo thiện nam, tín nữ, Phật tử và du khách đến chiêm bái, tu học, sinh hoạt vào các dịp tết Nguyên Đán, lễ Phật Đản, lễ Vu Lan và ngày rằm mỗi tháng. Địa chỉ liên lạc 176 Rupert st, West Footscray Vic 3012; Tel: 03) 9687 4920.
6/ Chùa Linh Sơn: Tọa lạc tại số 33-35 Radford Road Reservoir, Vic 3073,được HT. Thích Tịnh Đạo tạo mãi từ ngôi trường tiểu học năm 1994, với diện tích rộng hơn 24,000m2. Khu trường học được sửa sang thành Chánh điện, nhà ở, trai đường…bên ngoài cổng Tam quan đã được xây dựng, trong sân chùa có tượng lộ thiên Bồ Tát Quán Âm cao 14m. Suốt một chặng đường hơn 25 năm thành lập, ngoài những thời khóa tu học tụng kinh , niệm Phật, Lễ sám hằng ngày, pháp thoại ngày Chủ nhật, Lễ Phật Đản, Vu Lan, Lễ Hội Trăng Rằm…Cuối năm 2019, chùa Linh Sơn tạm ngưng sinh hoạt, hy vọng Chùa sẽ sớm mở cửa trở lại.
7/ Chùa Thiên Đức: Tọa lạc tại số 23 Craiegeilea Ave, St. Albans, Vic 3021. Tel: 03-93640539, do HT Thích Tịnh Minh tạo lập vào ngày 26/03/1994.Chùa có lịch sinh hoạt hằng tuần vào mỗi chủ nhật: Lễ Cầu an, Cầu siêu và thuyết giảng.
8/ Chùa Phước Tường: Tọa lạc tại số 61 Elizabeth St, Richmond VIC 3121, Tel: 9429 7785, do HT Thích Minh Trí tạo lập vào năm 1997. Chùa có lịch sinh hoạt tu học mỗi chủ nhật hằng tuần có lễ Cầu an, Cầu siêu, Khóa tu niệm Phật.
9/ Thiền Viện Trúc Lâm Tiêu Dao: Thiền tự Tiêu Dao do đệ tử HT Thích Thanh Từ tạo lập năm 2003 tại vùng Noble Park.Đến cuối năm 2016, Thiền viện được dời về địa điểm hiện tại 71-77 Pietro road, Heatherton Kingston VIC 3202. Đầu năm 2019, Thiền Tự Tiêu Dao được cấp giấy phép và đổi tên thành Thiền Viện Trúc Lâm Tiêu Dao do Ni Sư Huyền Đạo trụ trì. Hiện tại Thiền Viện đang thi công xây dựng Chánh Điện, Nhà Tổ, Trai Đường, Ni Đường, Nhà Bếp và các công trình phụ. Ngoài thời khóa tu tập của Ni chúng, Thiền Viện có tổ chức chương trình tu học cho Phật tử như: Thọ bát Quan Trai, những khóa tu Thiền hàng năm cho người lớn và trẻ em, hướng dẫn tu Thiền cho người địa phương, giảng pháp hàng tuần và tư vấn trợ giúp tinh thần cho cộng đồng qua phương pháp Thiền tập. Tổ chức các ngày lễ lớn trong năm theo truyền thống Phật Giáo.Tham gia các hoạt động từ thiện và đóng góp cho cộng đồng Phật Giáo.
10/ Niệm Phật Đường An Lạc Hạnh: Tọa lạc tại 80 Cyprus St, Lalor, Victoria 3075, do Sư Cô Nguyên Khai thành lập năm 2004. NPĐ An Lạc Hạnh đặc biệt chú ý đến việc giáo dục các em thanh thiếu niên giữ vững và phát huy được bản sắc văn hóa dân tộc, phát triển đúng hướng trong tinh thần đạo đức của người con Phật trong xã hội Úc.Với tinh thần dấn thân phụng sự, Sư Cô Trụ trì luôn thao thức về một phương thức hoằng pháp nhằm có những đóng góp thiết thực hơn, tích cực cho Cộng đồng.
11/ Chùa Diệu Âm: Được Ni Sư Thích Nữ Như Tuyết thành lập vào cuối năm 2005, tại số 30 Willis St, St. Albans, Vic 3021. Chùa được tạo mãi từ căn nhà, điện Phật được thiết trí trang nghiêm, hương án ở giữa thờ đức Phật Thích Ca Độc Tôn và Tam Thánh Tây Phương. Trong khuôn viên Chùa có tôn trí tượng đài Bồ tát Quán Thế Âm lộ thiên. Chùa có lịch tu học, sinh hoạt hàng tuần, lễ cầu an, cầu siêu, tụng Kinh Pháp Hoa, Kinh Địa Tạng, mỗi nửa tháng có lễ Sám hối, lễ Phật Đản, Vu Lan và Tết cổ truyền Phật tử câu hội về rất đông. Thật đúng với tấm lòng của những người con Phật nơi đây đã biểu lộ “Diệu Âm chùa nhỏ trang nghiêm, Rắc gieo pháp lạc trong tim mọi người”
12/ Chùa Liên Trì: Do TT Thích Phước Thể tạo lập vào năm 2006 tại số 2 Arthur Street, Braybrook Vic 3019. Ngôi chùa nằm ở khu vực phía Tây Melbourne. Do nhu cầu tu học của Phật tử ngày càng đông, Đạo Tràng chùa Liên Trì đã mua một miếng đất (2,530 mét vuông) tại 13 Makland Drive, Derrimut Vic 3026 và được Hội đồng phố Brimbank đã cấp giấy phép cho làm nơi thờ phụng năm 2018. Tương lai sau khi ổn định đây sẽ là ngôi chùa Liên Trì chính thức. Với tâm nguyện phục vụ cộng đồng, chùa Liên Trì luôn có những chương trình thực tiễn cho đời sống của Phật tử trong vùng, được sống bình yên, hạnh phúc an vui và hữu ích cho Xã hội. Chùa Liên Trì thường xuyên tổ chức khó tu học Phật pháp cho người lớn, cho thanh thiếu nhi góp phần bảo tồn phát huy Đạo đức truyền thống Dân Tộc Việt Nam, Giáo Lý Phật Đà trong xã hội đa Văn Hóa Úc.
13/ Chùa Ấn Quang: Tọa lạc tại số159 Cairnlea Drive, Cairnlea, đây cũng là Văn Phòng Trung Ương của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Úc Đại Lợi – Tân Tây Lan (GHPGVNTN UĐL-TTL), do HT Thiện Tâm và TT Phước Tấn đồng sáng lập vào năm 2008. Đến năm 2017, GHPGVNTN UĐL-TTL đứng ra, hợp tác cùng các chùa và xây dựng. Kiến Trúc Sư Lê Đình Châu thiết kế và thực hiện. Nhờ sự hợp lực của các chùa trong Giáo Hội cùng quý đồng hương Phật tử, đặc biệt là Bác Sĩ Phạm Phúc Nhân – Trưởng Ban Vận Động Tài Chánh. Sau 3 năm làm việc xuyên suốt,hội đủ duyên lành, công trình hoàn tất viên mãn. Sinh hoạt bao gồm:Trung tâm Hành chánh Giáo hội, Trường học cho Tăng Ni, Phật tử; Hội trường đa dụng; Khu tịnh dưỡng Long Thọ; Bảo tháp Phổ Môn. Chùa Ấn Quang được xem là ngôi chùa “Tổ”, nơi mà các bậc cao Tăng thạc đức đã có một thời đóng góp tích cực, tiếp nối, chấn hưng Phật giáo miền Nam; những hình ảnh, những hạnh nguyện một thời mà bậc Tăng già đã dấn thân phụng sự vì nền Phật Pháp cho thế hệ mai sau.
14/ Chùa Bồ Đề: Được Ni Sư Nhật Liên tạo mãi từ ngôi nhà số 30 Charles St, St Albans Vic 3021 vào tháng 1 năm 2008. Sau nhiều năm, hội đủ duyên lành ngày 12/11/2017 chùa Bồ Đề long trọng tổ chức Lễ Đặt Đá xây dựng Đại hùng bảo điện tại số 68B -70 East Esplanade, St Albans Vic 3021, được sự quang lâm chứng minh của Hòa Thượng Hội Chủ Thích Bảo Lạc và đông đảo chư Tôn Đức Tăng Ni. Hiện tại công trình cơ bản đã gần xong, hy vọng sẽ hoàn tất trong năm 2021. Với phương châm “Phụng Sự Chúng Sanh tức Cúng Dường Chư Phật”, chùa Bồ Đềluôn phát huy tính thiết thựcGiáo Lý Phật trong xã hội hiện tại, rất được nhiều Phật tử về nương tựa tu học, mỗi buổi tối trong tuần đặc biệt là ngày Chủ Nhật, những ngày lễ lớn như Phật Đản,Vu Lan, Tết Cổ Truyền số lượng Phật tử rất đông đảo. Ni Sư Thích Nữ Nhật Liên luôn giúp đỡ một cách nhiệt tình những Phật tử hoặc thân nhân gia đình có hữu sự tật bệnh, tang chế… với tâm nguyện những hạt giống Hiểu Biết Yêu Thương luôn lan tỏa khắp nơi.
15/ Chùa Huệ Quang: Tọa lạc ở số 10 Service Street, Sunshine Victoria 3020, Australia thuộc hướng Tây, cách trung tâm thành phố Melbourne, Australia khoảng 10km, cách sân bay Quốc Tế Melbourne 20km được Tỳ Kheo Thích Thông Hiếu thành lập vào năm 2008. Khu Sunshine được hiểu là “Ánh sáng mặt trời – Ánh sáng của Trí Tuệ” và chùa Huệ Quang được hình thành trong ý nghĩa đó. Lúc đầu, chùa được sinh hoạt trong căn nhà, sau đó chính thức được chính quyền địa phương cấp giấy phép chính thức xây dựng Chùa (12/12/2012). Lễ đặt đá xây dựng vào ngày 13/03/2013 được Hòa Thượng Thích Như Huệ và đông đảo Chư Tôn Đức chứng minh chú nguyện. Công trình hoàn tất mỹ mãn và đông đủ Chư Tôn Đức về chứng minh Đại Lễ Khánh Thành vào ngày 16/06/2016 và chính thức đi vào hoạt động. Ngoài những sinh hoạt cơ bản như những ngôi chùa Việt khác, chùa Huệ Quang được sự hướng dẫn của Tỳ Kheo Thích Thông Hiếu với phương pháp tu Thiền một cách đặc biệt và sự sinh hoạt đầy năng động bằng những buổi Thiền tập dã ngoại, nên vì vậy chùa phát triển thêm một cơ sở rộng lớn để có không gian thiền hành đó là Trung Tâm thiền Phật Giáo Thiền Viện Quang Chiếu cách chùa 30 phúc lái xe.
16/ Tu Viện Kim Cang: Tọa lạc tại số 100A Heatherton Road, Narre Warren North, Vic 3804, do TT Thích Nhuận Chơn thành lập vào tháng 9 năm 2010, là thành viên Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Úc Đại Lợi-Tân Tây Lan. Tu Viện Kim Cang là một trong những ngôi chùa Việt Nam mới thành lập tại vùng Đông Nam Melbourne, tuy không nằm trong vùng có nhiều cư dân người Việt Nam sinh sống nhưng với khung cảnh rộng rãi, thoáng mát, yên tĩnh, cây cối xanh tươi, là nơi thật sự lý tưởng cho những Phật tử hữu học thực hành lời Phật dạy sau những ngày làm việc mệt nhọc căng thẳng. Với tâm nguyện báo đền ân đức Tam Bảo và đất nước Úc thân thương. Tu Viện Kim Cang với sự hướng dẫn của Thượng Tọa Thích Nhuận Chơn đem đến nhiều thiết thực cho Phật tử, những buổi tụng kinh, niệm Phật, pháp thoại đều được tổ chức đều đặn, đặc biệt Đạo Tràng Tu Viện Kim Cang luôn hưởng ứng một cách tích cực những Phật sự trong cộng đồng.
17/ Chùa Bảo Minh: Tọa lạc tại 321-323 Kingston Rd, Clarinda, VIC 3169 do TT Thích Viên Tịnh tạo lập vào năm 2010, nhưng đến giữa năm 2015, chùa mới được Kingston Council cấp giấy phép chính thức công nhận là một cơ sở tôn giáo (Place of worship) trong khu vực địa phương. Chùa nay cũng đáp ứng được phần nào sự sinh hoạt tu học, tụng kinh, lễ Phật, giảng pháp, tu Bát quan trai một ngày an lạc, và tổ chức các ngày Đại lễ trong Phật giáo cũng như tết Nguyên đán cho cộng đồng Phật tử tại địa phương, tiếp nối sự nghiệp hoằng pháp lợi sanh theo con đường Phật dạy và chư Tổ sư để lại, hầu đáp ứng nhu cầu tu học của hàng Phật tử nơi tha hương, đem lại lợi lạc cho hữu tình và mọi loài chúng sanh, góp phần xây dựng đạo pháp hưng thịnh nơi xứ người, đem lại cho xã hội được bình an, thế giới được hòa bình, chúng sanh được an lạc.
18/ Tu Viện Nhập Lưu: Thành lập năm 2010 tại số 221 Marias LnBeaufort VIC 3373 Australia, là một trong những Tu viện thuộc Đạo tràng Mai Thôn nước Pháp dưới sự hướng dẫn của Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Tu viện Nhập Lưu được chư Ni Tu Viện Nhập Lưu luân phiên điều hành phật sự. Tu viện có những buổi sinh hoạt hướng dẫn thực tập sống chánh niệm,những buổi tụng năm giới quý báu và mười bốn giới Tiếp Hiện cho những Phật tử người Tây Phương và Việt Nam đã thọ năm giới và mười bốn giới có cơ hội trở về ôn tụng để ghi nhớ mà hành trì vào ngày Chủ nhật tuần đầu tiên và Chủ nhật tuần thứ ba trong tháng. Mỗi thứ Năm và Chủ nhật đều có ngày quán niệm với những thời khoá khác nhau. Cùng với các ngày lễ khác trong năm như Phật đản, Vu lan, Noel, tết Tây, tết Nguyên đán…Ngoài ra, trong năm tu viện cũng tổ chức các khoá tu ở tại tu viện và các khoá tu liên bang vào tháng Tư và tháng Chín. Tất cả mọi sinh hoạt của tu viện đều được cập nhật thường xuyên trên website: https://nhapluu.org
19/ Chùa Giác Hoàng: Tọa lạc tại số 124 Lightwood Road, Noble Park VIC 3174 miền Đông Nam Melbourne, là ngôi Chùa Phật Giáo trực thuộc Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Úc Đại Lợi – Tân Tây Lan do TT Thích Giác Tín thành lập. Chùa được hình thành đầu năm 2011, sau hai lần di dời, hoàn tất pháp lý sinh hoạt vào tháng 01 năm 2015 tại địa điểm hiện tại. Mùa Phật Đản năm Ất Mùi (2015), Chùa Giác Hoàng long trọng tổ chức Lễ An Vị Kim Thân Chư Phật, Bồ Tát, Lễ Hoàn Nguyện Thù Ân Tam Bảo, Trai Đàn Chẩn Tế với sự chứng minh của Hòa Thượng Hội Chủ Thích Bảo Lạc cùng đông đảo chư Tôn Đức Tăng Ni khắp liên Bang Úc Đại Lợi và Tân Tây Lan. Vốn nằm trong khu Trung Tâm của người Việt tại Vùng Đông Nam Melbourne nên chùa Giác Hoàng tổ chức nhiều sinh hoạt đời sống tâm linh cho Phật tử, thời khóa Tịnh Độ mỗi tối, ngày tu học cuối tuần, những buổi pháp thoại hằng tuần, những ngày Đại Lễ Phật Đản, Vu Lan…được tổ chức trang nghiêm và có hàng trăm Phật tử về tham dự.
20/ Tu Viện Từ Ân: (Tu An Buddhist Monastery Inc.): Tọa lạc tại 26 Jacques Road, Narre Warren North, Vic 3804 do Đại Đức Thích Hạnh Phẩm thành lập năm 2011 và xin gia nhập thành viên Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Úc Đại Lợi và Tân Tân Tây Lan ngày 1/12/2011, được Hội Đồng Thành Phố Casey cấp phép cơ sở tôn giáo (Place of Worship) vào ngày14/1/2014.Tu Viện Từ Ân ra đời như một chút bày tỏ tấm lòng niệm ân đối với Tam Bảo, Thầy Tổ, Quê Hương, Cha Mẹ, đất nước Úc thân thương và những nguồn ân cao cả của cuộc đời, góp phần vào giữ gìn và phát huy văn hóa Việt Nam, chia sẻ chút Phật pháp cho những người hữu duyên. Tô điểm thêm chút sắc màu giữa vườn hoa rực rỡ của xã hội Đa Văn Hóa Úc Đại Lợi.
21/ Chùa Từ Quang: Được Đại Đức Thích Chân Phong thành lập vào tháng 11 năm 2011, tọa lạc tại số 7 Lyall Street, St. Albans, Vic 3021. Với mật độ cộng đồng người Việt Nam sống tại vùng Miền Tây Melbourne rất đông, chùa Từ Quang như một sự đóng góp cho những Phật tử hữu duyên thực hành đời sống tâm linh sau những ngày làm việc mệt nhọc. Với phương châm “Thiền-Tịnh Song Tu”. Chùa Từ Quang sinh hoạt trong phạm vi của mình, tạo tiền đề cho những Phật tử gieo trồng căn lành trong Phật Pháp.
22/ Tu Viện Nalanda: Tọa lạc tại số 20 Heritage Drive Springvale Vic 3171 do Sư Cô Phước Sinh thành lập vào tháng 9 năm 2013, là một trong những ngôi chùa mới thành lập tại vùng Đông Nam Melbourne. Nằm trong khu dân cư có mật độ người Việt sinh sống cao, với tấm lòng phụng sự góp phần vào truyền thừa mạng mạch của Phật pháp. Tu Viện Na Lan Đà với sự hướng dẫn của Sư Cô Thích Phước Sinh có nhiều sinh hoạt tu học Phật Pháp. Mỗi tối có thời kinh Tịnh Độ, mỗi tháng có kỳ Tu Bát Quan Trai, đặc biệt là vào cuối tuần đều có lớp Phật pháp dành cho thanh thiếu nhi trong chương trình Song Ngữ Anh- Việt. Nhằm tạo điều kiện cho hàng Phật tử, vào năm 2017 và 2019 Sư Cô Thích Phước Sinh đã tổ chức và hướng dẫn Phái đoàn quý Phật tử hữu duyên thăm viếng, đảnh lễThánh Tích tại Ấn Độ.
23/ Chùa Pháp Vân: Thuộc thành viên Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Hải Ngoại tại Úc Đại Lợi và Tân Tân Tây Lan, được Sư Cô Phổ Huệ thành lập vào năm 2013 tại số 205 Sunshine Ave, St Albans 3021. Tháng 3 năm 2015 Đạo Tràng chùa Pháp Vân chính thức tạo mãi căn nhà tại số 192 Sunshine Ave, Kealba Vic 3021 và sinh hoạt cho đến ngày nay. Với tâm nguyện dấn thân phụng sự Tam Bảo, làm lợi ích cho xã hội, đặc biệt cho thế hệ trẻ người Việt Nam sinh trưởng tại Úc. Ngoài những buổi tụng kinh niệm Phật theo thời khóa. Chùa Pháp Vẫn còn mở những lớp Phật pháp thiếu nhi vào cuối tuần nhằm góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam và góp phần cho thế hệ tương lai duy trì và phát triển Phật pháp tại đất Úc.
24/ Pháp Viện Lộc Uyển: Do TT Thích Linh Tấn thiết lập đầu năm 2014. Sau 12 năm với nguyện vọng đem sở học nơi xứ người (Pháp và Ấn-độ), để phụng sự đời sống tâm linh cho người dân tại Melbourne, qua hai phương diện: 1) Xiển dương giáo lý Phật-đà và 2) phát triển Thiền học. TT Linh Tấn về lại Melbourne từ cuối năm 2011 và bắt đầu giảng dạy và sau đó mở các lớp học và đến năm 2013, Lập Hội Nalanda Institute Aust. & UK. và giảng dạy các lớp Phật Pháp dài hạn (8-9năm) và ngắn hạn tại Úc và ngoài nước, các nơi như: Tại bổn Tự và Nalanda Institute Uk, Chùa Linh Sơn, Collingwood, Chùa Quang Minh, Chùa Hoa Nghiêm, Chùa Ấn Quang, Tibetan Buddhist Society, Jade Buddha v.v… Ngoài ra, các sinh hoạt như: Tụng kinh, bái sám, mở khóa tu, dạy thiền cho Parents và Teachers DeerPark Primary School, tổ chức du ngoạn tâm linh trong và ngoài nước, hành hương xứ Phật, lễ Phật Đản, Vu-lan, Tết truyền thống v.v…lại còn tích cực đóng góp vào từ thiện xã hội như Bush Fire, Western, Joan Kirner hospital, Cancer Foundations, Ấn Độ, Việt Nam. Song hành với các việc bên ngoài, Pháp Viện Lộc Uyển cũng luôn phát triển đời sống tâm linh, Trong hoàn cảnh đại dịch Corona, không thể tiếp tục giảng dạy trực tiếp, trong tinh thần “tùy duyên bất biến”, các lớp học đã được chuyển qua Zoom. Pháp Viện Lộc Uyển đã, đang và sẽ tiếp tục đóng góp đối với cộng đồng Úc Châu.
25/ Chùa Từ Nghiêm: Tọa lạc tại số 16 Lancaster Street Sunshine North, Vic 3020 do quý Sư Cô Huệ Nghiêm, Hiền Nghiêm, Huệ Trí đồng sáng lập vào năm 2015. Tại nơi đây, mỗi tối trongthời kinh Tịnh Độ, tiếng chuông mõ cùng âm vang theo lời kinh kệ, những Phật tử nơi đây được lắng lòng thanh tịnh với sự dìu dắt của quý Sư Cô. Sinh hoạt chính của chùa là ngày Chủ nhật, những buổi pháp thoại, thời khóa cho Phật tử tu tập… được quý Sư Cô tận tình hướng dẫn. Đặc biệt những ngày lễ lớn trong năm như Lễ Phật Đản, Vu Lan, Tết Cổ Truyền Dân Tộc Việt đều được tổ chức trang nghiêm, trọng thể.
26/ Thiền Viện Quang Chiếu: Thiền Viện nằm trên diện tích đất 12 acre có trên 300 cây thông tùng hơn 100 năm tuổi, cảnh sau dựa đỉnh đồi, phía trước hướng về nhìn thấy thành phố Melbourne, được Tỳ Kheo Thích Thông Hiếu thành lập vào ngày 07/07/2017. Do lớp thiền tu học hơn 10 năm tại Chùa Huệ Quang, không gian chùa chật hẹp trong lòng của phố thị vì vậy mọi người ước nguyện có thêm một nơi yên tịnh để tu tập thiền định và Thiền Viện Quang Chiếu được hình thành trong ý nghĩa đó. Sinh hoạt tu học mãi đến ngày 20/02/2020 được Chính Quyền Địa Phương chính thức cấp giấy phép đi vào hoạt động.
Ngoài các ngôi chùa kể trên, tại Victoria còn nhiều ngôi chùa khác như: Tu Viện Tịnh Nghiệp, Thiền Viện Pháp Loa, Chùa Dược Sư, Chùa Hoằng Pháp, Chùa Phổ Hiền, Chùa Hồng Ân, rất tiếc người viết chưa thu thập được thông tin chính thức, nhưng cũng xin tán dương công đức quý vị Trụ trì những tự viện này đã vượt qua mọi gian lao khổ nhọc để tôn tạo những mái chùa làm đẹp cho xứ sở đa văn hóa này. Một nét đặc thù khác của PGVN tại Victoria, phần lớn các chùa đều có tổ chức Gia đình Phật tử, giáo dục thanh thiếu niên học tiếng Việt và giáo lý vào ngày Chủ nhật. Hiện có 4 GĐPT ( Đại Bi Quan Âm, Chánh Đạo, Quảng Đức và Đại Hoan Hỷ) với khoảng 400 huynh trưởng và đoàn sinh, đặc biệt một số chùa còn cho mở Trường Bồ Đề dạy Việt ngữ, giúp cho thế hệ trẻ VN sanh tại Úc học hiểu để duy trì ngôn ngữ và nền văn hóa của mình.
Nhân dịp mừng Chu Niên 45 năm (1975-2020) định cư của người Việt tại Úc nói chung và tại tiểu bang Victoria nói riêng, chư Tôn Đức Tăng Ni và Phật tử VN tại tiểu bang Victoria xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc quốc gia Úc, cảm ơn cố Thủ Tướng Malcolm Fraser, cảm ơn các cấp chính quyền liên bang, tiểu bang và địa phương đã có những chính sách đa sắc tộc, đa văn hóa, đa tôn giáo, tự do, bình đẳng, nhân ái và bao dung để tập thể cộng đồng người Việt nhận nơi đây là quê hương thứ hai của mình và có một cuộc sống thành đạt, an cư lạc nghiệp.
Thành tâm cầu nguyện cho cộng đồng người Việt tại Úc tiếp tục ổn định và phát triển hơn nữa để đóng góp vào sự giàu mạnh, an bình, thịnh trị của xứ sở đa văn hóa này.
Nam Mô A Di Đà Phật,
Thích Nguyên Tạng & Thích Hạnh Phẩm.